Το βλέμμα του Ευάγγελου Ζάχου και των Χειμερινών Κολυμβητών
Στου Καραμπάχ τα υψίπεδα καλπάζει
ένας ασίκης της Ανατολής
που άφησε το ροκάνι για το σάζι,
Σαγιάτ Νοβά, ο αιώνιος σεβνταλής.
Και λέει και τις χορδές γλυκά χτυπάει:
- Τι μου 'κανες αγάπη μου, ξανά;
Το αίμα του ροδιού με κυνηγάει
κι όταν πονώ, στενάζουν τα βουνά!
Κι ο Καύκασος τα ακούει και ρωτάει:
- Από πού είν' ο ασίκης που περνά
και που σε τόσες γλώσσες τραγουδάει,
πέρσικα, αρμένικα, γεωργιανά;
- Από τον πύργο της Βαβέλ κρατάει,
είπε το όρος Αραράτ, τον είδα,
χωριό του ο έρωτας και τραγουδάει
πως η αγάπη δεν έχει πατρίδα!
Λιώσανε πια στον Καύκασο τα χιόνια
κι είπανε στο Σαγιάτ το μυστικό τους
και τώρα, πάνω από διακόσια χρόνια,
όλες οι φάρες της Ανατολής το λεν δικό τους.
Το βλέμμα του Sergei Parajanov
ένας ασίκης της Ανατολής
που άφησε το ροκάνι για το σάζι,
Σαγιάτ Νοβά, ο αιώνιος σεβνταλής.
Και λέει και τις χορδές γλυκά χτυπάει:
- Τι μου 'κανες αγάπη μου, ξανά;
Το αίμα του ροδιού με κυνηγάει
κι όταν πονώ, στενάζουν τα βουνά!
Κι ο Καύκασος τα ακούει και ρωτάει:
- Από πού είν' ο ασίκης που περνά
και που σε τόσες γλώσσες τραγουδάει,
πέρσικα, αρμένικα, γεωργιανά;
- Από τον πύργο της Βαβέλ κρατάει,
είπε το όρος Αραράτ, τον είδα,
χωριό του ο έρωτας και τραγουδάει
πως η αγάπη δεν έχει πατρίδα!
Λιώσανε πια στον Καύκασο τα χιόνια
κι είπανε στο Σαγιάτ το μυστικό τους
και τώρα, πάνω από διακόσια χρόνια,
όλες οι φάρες της Ανατολής το λεν δικό τους.
Στίχοι: Ευάγγελος Ζάχος
Μουσική: Χειμερινοί Κολυμβητές
Ερμηνεία: Αργύρης Μπακιρτζής, Μιχάλης Σιγανίδης και Χορωδία
Μουσική: Χειμερινοί Κολυμβητές
Ερμηνεία: Αργύρης Μπακιρτζής, Μιχάλης Σιγανίδης και Χορωδία
Το βλέμμα του Sergei Parajanov
Sayat Nova - The colour of pomegranates (1968)
Σκηνοθεσία: Sergei Parajanov
Μουσική: Tigran Mansurian
Πρωταγωνιστεί ή Sofico Chiaureli σε πενταπλό ρόλο Ο αρμενικής καταγωγής σκηνοθέτης Sergei Parajanov, ο οποίος έζησε στη Γεωργία, (1924-1989) ήταν ένας απο τους πιο αμφιλεγόμενους σκηνοθέτες της Σοβιετικής εποχής. "Το χρώμα του ροδιού" γυρίστηκε στην πατρίδα των προγόνων του την Αρμενία. Αλλά ακόμα κι εκεί αντιμετώπιζε την συνεχή παρενόχληση των κυβερνητικών αξιωματούχων που του στέρησαν βασικό κινηματογραφικό εξοπλισμό, φιλμ και φωτισμούς.
Απογοητευμένος ή μάλλον αηδιασμένος απο την εμπειρία είχε πει τότε ότι θα εγκαταλείψει τον κινηματογράφο και τα λόγια του αυτά έμοιαζαν να είναι προφητικά αφού η διένεξη που προκάλεσε "το χρώμα του ροδιού", τον οδήγησε στην δίκη, φυλάκιση και τελικά στην απαγόρευση να γυρίζει ταινίες για τα επόμενα 15 χρόνια.
Η ταινία περιγράφει την ζωή του Αρμένιου ποιητή και τροβαδούρου Aruthin Sayadian (1712-1795) γνωστού και ως Sayat-Nova. Όχι όμως στα πλαίσια μιας βιογραφίας αλλά περισσότερο εικονογραφώντας με ποιητικές αλληγορίες και συμβολισμούς, κάποια στιγμιότυπα της ζωής του ποιητή.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία είναι ένα τέχνασμα, εξερευνώντας την ζωή του Sayat nova μέσα απο tableau vivants που πετυχαίνουν μία σύνθεση αισθητικής του πρώιμου σινεμά, με Βυζαντινές επιρροές, και με το στυλ της επίπεδης προοπτικής που κυριαρχεί συνήθως στην θρησκευτική ορθόδοξη τέχνη καθώς και με τελετουργικές χορογραφίες των παραδοσιακών κουλτούρων.
Κάποιες απο τις πιο ποιητικές και αναγνωρίσιμες στιγμές της αφηγηματηκότητας του έργου είναι το θαύμα της μουσικής όπως παρουσιάζεται στον μικρό Sayat Nova απο τους διάφορους δασκάλους μουσικής κάτω απο αιωρούμενα μουσικά όργανα, η αγάπη για την λογοτεχνία όπως απεικονίζεται σ'εκείνη την μοναδική στιγμή όπου στην προσπάθεια να σώσουν τα μουσκεμένα βιβλία, τα τοποθετούν πάνω στην στέγη μιας εκκλησίας για να στεγνώσουν. Ο μικρός Σαγιάτ Νοβά στέκεται ανάμεσα σε δεκάδες σελίδες να φτερουγίζουν στον άνεμο.
Το σίγουρο είναι ότι η υφή της ταινίας επιβεβαιώνει τις προσωπικές δηλώσεις του Sergei Paradjanov σχετικά με την πηγή της έμπνευσής του: “ Η σκηνοθεσία έχει σχέση με την αλήθεια, τον Θεό, τον έρωτα και την τραγωδία”. “Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο”.
