Σε άδειους δρόμους, τις χειμωνιάτικες νύχτες, άστεγος, παγωμένος και πεινασμένος, μια φωνή έσφιξε την παγωμένη μου καρδιά: «Αδυναμία ή Δύναμη: Υπάρχεις, τούτο είναι δύναμη. Δεν γνωρίζεις κατά που ή γιατί πορεύεσαι, προς πάσα κατεύθυνση να πορευθείς, απάντησε σε καθένα. Έτσι κι αλλιώς κανείς δεν θα σε βλάψει πιότερο, απ’ ότι σα νάσουν πτώμα». Το πρωί η ματιά μου ήταν τόσο απλανής και το πρόσωπο μου έμοιαζε τόσο άδειο, που κι αυτούς που καταπρόσωπο συναπάντησα, ίσως μήτε να μ’ αντιλήφθηκαν.
Αγαπητοί φίλοι,
Έλαβα το τελευταίο γράμμα σας και το κιβώτιο με τα βιβλία έφτασε χθες βράδυ. Σας ευχαριστώ.
Η φωτογραφική μηχανή και όλα τα άλλα είναι σε εξαιρετική κατάσταση παρά το ότι τα πήγαν περίπατο μέχρι το Μαυρίκιο, και θα κάνω καλή δουλειά μ' αυτά.
Όσο για τα βιβλία, θα μου είναι πολύ χρήσιμα σ' έναν τόπο όπου δεν υπάρχουν πληροφορίες και όπου αποκτηνώνεται κανείς αν δεν ξαναθυμηθεί ότι είχε διδαχθεί. Οι μέρες και ιδιαίτερα οι νύχτες είναι πολύ μακριές στο Χαράρ, και με τα βιβλία αυτά θα περνώ ευχάριστα το χρόνο. Γιατί πρέπει να σας πω ότι δεν υπάρχει κανένα μέρος κοινής συναναστροφής στο Χαράρ. είναι υποχρεωμένος κανείς να μένει συνεχώς στο σπίτι του. Σκοπεύω εξάλλου να κάνω ένα ενδιαφέρον άλμπουμ με όλα αυτά.
Σας στέλνω μια επιταγή εκατό φράγκων που θα λάβετε και θα μου αγοράσετε τα βιβλία των οποίων ο κατάλογος ακολουθεί. Η δαπάνη για βιβλία είναι χρήσιμη.
Μου λέτε πως μένουν μόνο μερικές εκατοντάδες φράγκα απο τα χρήματα που σας έστειλα παλιά. ΄Οταν θα σας ζητήσουν την αξία του γραφόμετρου (όργανο στατικής) που παρήγγειλα στην Λυών, πληρώστε λοιπόν με αυτό που μένει. Θυσίαζω όλο αυτό το ποσό.
Έχω εδώ πέντε χιλιάδες φράγκα που δίνουν στν ίδια την εταιρεία τόκο 5%. δεν είμαι λοιπόν ακόμη κατεστραμμένος. Το συμβόλαιό μου με την εταιρεία λήγει τον Νοέμβριο.
Επομένως έχω μπροστά μου οκτώ μήνες προς 330 φράγκα, ήτοι περίπου 2.500 φράγκα, δηλαδή στο τέλος του έτους θα έχω τουλάχιστον 7.000 φράγκα στο ταμείο, χωρίς να υπολογίσω ότι μπορώ να μαζέψω πουλώντας και αγοράζοντας κάτι για λογαριασμό μου.
Μετά τον Νοέμβριο, αν δεν με επαναπροσλάβουν, θα μπορώ να κάνω μια μικρή επιχείρηση που θα μου αποφέρει 60% σε έναν χρόνο. Θα ήθελα να έχω γρήγορα, σε τέσσερα ή πέντε χρόνια, καμιά πενηνταριά χιλιάδες φράγκα. και μετα θα παντρευτώ.
Φεύγω αύριο για τη Ζέιλα. Δεν θα έχετε νέα μου πριν απο δυο μήνες. Σας εύχομαι καλό καιρό, υγεία, προκοπή.
Δικός σας
Ρεμπώ
Στείλτε πάντοτε στο Άντεν.
Dunod, 49 quai dew Grands-Augustins, Παρίσι:
Debauve, Εκτέλεση έργων, 1 τόμος φρ. 30
Lalanne-Sganzin, Υπολογισμοί επιχωματώσεων 2
Debauve, Γεωδαισία, 1 τόμος 7,50
Debauve, Υδραυλική, 1 τόμος 6
Jacquet, Χάραξη καμπυλών, 1 τόμος 6
Βιβλιοπωλείο Masson:
Delaunay, Στοιχεία Μηχανικής 8
Liais, Εγχειρίδιο εφαρμοσμένης αστρονομίας 10
Σύνολο φρ. 69,50
Αυτή είναι η περίφημη καρτ-ποστάλ που ανακάλυψαν πρόσφατα και απεικονίζει τον Αρθούρο Ρεμπώ στην βεράντα του ξενοδοχείου hotel de l' univers στο Αντεν της Υεμένης γύρω στα 1880 μαζί με μια παρέα πέντε Γάλλων και μιας γυναίκας στα λευκά. Ο ίδιος κάθεται δίπλα στη γυναίκα.
Είναι η μοναδική φωτογραφία του Ρεμπώ ως ενήλικα - απο τις τέσσερις συνολικά που έχουν βρεθεί - όπου φαίνεται αρκετά ευδιάκριτα το πρόσωπό του.
Γίνεται λόγος για απάτη. Απάτη ή όχι είναι μια πολύ πιθανή απεικόνιση της πραγματικότητας. Ενα στιγμιότυπο της πολύχρονης ζωής του στο Αντεν.